این کتاب تقریر درس خارج فقه آیت الله سید مرتضی حسینی شیرازی در مبحث خمس است.
در این کتاب با قلمی روان و علمی، مهم ترین مسائل مبحث «خمس»، از دیدگاه فقه مورد بررسی قرار گرفته که عبارتند از: فلسفه وجوب خمس، ادله اختصاص خمس به امام معصوم و سادات هاشمی، تفسیر فقهی آیه خمس، و بررسی ادله وجوب خمس نسبت به سود و درآمد سالانه. همچنین شبهات مطرح شده در رابطه با خمس بررسی و نقد شده است، و پاسخ های مختلف بیان شده است.
کتاب «رسالتان فی الخمسِ» تقریر لمباحث خارج الفقه لآیه الله السید مرتضى الشیرازی فی کتاب الخمس، بقلم علمی عمیق واضح للمحقق الشیخ علی الفدائی.
یحتوی الکتاب على مجموعه من اهم مباحث الخمس، منها: فلسفه تشریع الخمس، و عله اختصاصه بالامام ـ ـ و الهاشمیین، و مباحث تفسیریه فی فقه آیه الخمس، و ادله وجوب الخمس فی ارباح المکاسب، اضافه الى الاجابه عن عدد من شبهات القائلین بتحلیل الخمس. وقد استعرض هذه المباحث و غیرها بذکر الاقوال و الادله والایرادات علیها، والمناقشات فیها، و یتمیز الکتاب بالشمولیه والاسلوب العلمی و البیان الواضح فی ذکر المطالب و الجمع بین الدقه العقلیه الفقهیه والاصولیه، و بین الفهم العرفی للآیه والروایات.