دلیل ما | فروشگاه اینترنتی کتب شیعی

الکافی فی الفقه نوشته فقهی ابوالصلاح حلبی از فقهای قرن پنجم هجری و از شاگردان سید مرتضی و شیخ طوسی است. کتاب الکافی فی الفقه از کتاب‌های دوره تاسیس محسوب شده که نویسنده در آن به اصول دین و فروع دین پرداخته است.

مباحث کتاب الکافی به سه قسمت کلی تکالیف عقلی، تکالیف سمعی و احکام تکالیف تقسیم شده است.

ویژگی بارز کتاب الکافی برگرفته بودن متن آن از روایات است و به همان سبک روایت فتوا داده شده است. این کتاب ۱۹ نسخه در کتابخانه‌های مختلف دارد.

نویسنده
ابوالصلاح حلبی از عالمان شیعه و فقهای قرن پنجم هجری است. او از شاگردان سید مرتضی و شیخ طوسی و جانشین سید مرتضی در شهر حلب بود. عالمان شیعه، ابوالصلاح حلبی را جزو الحلبیان و الشامیون شمرده‌اند.

معرفی
نویسنده در این اثر به بیان مباحث اصول دین و فروع دین پرداخته است. او کتاب الکافی را با مباحث کلامی شروع و به پایان رسانده است. کتاب الکافی فی الفقه را در ادوار فقه از کتاب‌های دوره تاسیس محسوب کرده‌اند.

کتاب الکافی یکی از مصادر کتاب بحارالانوار است.

تاریخ تالیف و انتشار
از تاریخ تالیف این کتاب اطلاع دقیقی در دست نیست اما این کتاب پس از کتاب‌های تقریب المعارف، العمده فی الفروع و الکافیه المسائل الکافیه تالیف شده و مصنف در این کتاب به آنها ارجاع داده است.
آخرین نسخه توسط رضا استادی از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه قم تصحیح شده و در اصفهان به چاپ رسیده و به گفته او برای تصحیح این کتاب به کتاب‌هایی چون غنیه، سرائر و مختلف که نظریات ابوالصلاح را نقل کرده‌اند استفاده شده است.

ساختار و محتوای کتاب
مباحث کتاب به سه قسمت کلی تکالیف عقلی، تکالیف سمعی و احکام تکالیف تقسیم شده است:

مباحث تکالیف عقلی از ص۱۰۶-۳۳ عبارتند از:

حقیقت تکلیف؛
وجوب توجه به معجزه؛
مسائل صفات الهی؛
مسائل مربوط به دردها، پاداش‌ها، روزی‌ها، زمان مرگ؛
مباحث مربوط به علت فرستادن انبیاء با شریعت‌های مختلف؛
مسائل مربوط به نبوت حضرت محمد(ص)؛
امامت.

تکالیف سمعی از ص۴۵۴-۱۰۷ شامل سه مبحث: عبادات، محرمات و احکام است که در هر قسمت به ابوابی اشاره شده است.

در قسمت عبادات ۱۱ باب بیان کرده است:
صلاه؛
حقوق اموال (زکات، خمس، انفال، نذرها و کفارات)؛
روزه؛
حج؛
وفای به نذور و عهود؛
برّ ایمان؛
ودیعه و امانات؛
ادای دیون؛
وصایا؛
احکام جنائز؛
ما تعبد الله.

در قسمت محرمات نیز ۸ باب آورده است:
خوردنی‌های حرام؛
نوشیدنی‌های حرام؛
خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های مکروه؛
دانستنی‌های حرام و مکروه؛
کارهای حرام؛
مکاسب محرمه؛
مکاسب مکروه؛
ازدواج‌های حرام.

قسمت احکام از ص۵۰۶-۴۵۶ شامل ۸ باب است:
احکام نکاح؛
احکام مواردی که موجب حرام شدن زن برای ازدواج می‌شود و در این بخش از انواع طلاق و مسائل عده و احکام اولاد؛
تذکیه؛
احکام عقود و اسباب موجب استحقاق او با حد تصرف در ملک دیگری؛
احکام قصاص؛
احکام دیات؛
احکام قیمت اشیاء تلف شده و مقادیر جنایت‌ها؛
احکام حدود؛
شرایط تنفیذ احکام.

ویژگی‌ها
به گفته جعفر سبحانی از مراجع تقلید معاصر، کتاب الکافی فی الفقه کتابی تحقیقی است که از منابع فقهی اهل زمان خود محسوب می‌شد. از ویژگی‌های بارز کتاب الکافی همانند دیگر کتاب‌های نزدیک عصر غیبت صغرا مانند مقنعه و مهذب، برگرفته بودن متن آن از روایات دانسته شده است.

نسخه‌ها
آقا بزرگ تهرانی در کتاب الذریعه سه نسخه از این کتاب را آورده است:
کتابخانه محمدعلی خوانساری در نجف.
کتابخانه سید‌ ‌حاج آقا نوه حجت‌الاسلام اصفهانی.
کتابخانه محمدحسین قمشه‌ای در نجف.
کتابخانه شیخ مشکور.

رضا استادی از اساتید دورس عالی حوزه علمیه قم در مقدمه این کتاب از ۱۵ نسخه دیگر نام برده است:
کتابخانه حکیم در نجف.
کتابخانه مدرسه بروجردی در نجف.
کتابخانه ملی در تهران.
کتابخانه شخصی بروجردی.
کتابخانه رضویه در دو نسخه.
کتابخانه مجلس در تهران در سه نسخه.
کتابخانه ملک در تهران.
کتابخانه الهیات در تهران.
کتابخانه گلپایگانی در قم.
کتابخانه مرعشی در قم.
کتابخانه صافی خوانساری در قم.
کتابخانه سید محمدعلی روضاتی در اصفهان.